piątek, 20 kwietnia 2012

Grosz pruski Zygmunta I 1533

Pierwszy raz na blogu sławny król Zygmunt I Stary. I dość skromna monetka z jego panowania na dobry początek: grosz bity w Toruniu dla Prus Królewskich w latach 1528-35, podczas gdy w Królewcu monety dla Prus Książęcych bił siostrzeniec króla, Albrecht Hohenzollern. Była więc to emisja podjęta bezpośrednio po wprowadzeniu chyba najważniejszej w naszej historii ordynacji menniczej 1526 r., przywracającej bicie groszy od czasu skromnej emisji Kazimierza Wielkiego, a także wprowadzającej ich wielokrotności w postaci trojaków i szóstaków. Niżej dość ładny egzemplarz grosza dla ziem pruskich, bitego w słabym srebrze próby 6-łutowej (0,375) - co widać - za to sporych rozmiarów (23 mm).

AWERS: ZYGMUNT I KRÓL POLSKI PAN CAŁYCH PRUS

REWERS: GROSZ WSPÓLNY ZIEM PRUSKICH

Zygmunt Stary to niewątpliwie jeden z największych innowatorów w dziedzinie mennictwa wśród władców polskich. Jeszcze w 1506 r. jako książę głogowski wybił datowanego grosza, zaś od 1507 r., już jako król polski, emitował datowane półgrosze koronne. Za jego panowania na dobre zagościły w naszym systemie menniczym wcześniej sporadycznie bite dukaty, a także wprowadzono talary medalowe - faktycznym pieniądzem obiegowym uczynił je Stefan Batory. Kolejną innowacją było wprowadzenie na monety realistycznego wizerunku władcy. Pod tym względem monety Zygmunta I są jeszcze o tyle charakterystyczne, że w kolejnych emisjach uchwycono starzenie się sędziwego monarchy.

W prezentowanej monecie ujmuje mnie charakterystyczna wczesnorenesansowa "kreska" (użycie linii prostych), którą spotykamy praktycznie tylko w niektórych, wcześniejszych wizerunkach Zygmunta I. Koronowane popiersie zwrócone w prawo na awersie stało się rzadko później łamanym standardem. Na rewersie widzimy orła Prus Królewskich trzymającego miecz. Co ciekawe, na monetach z lat 1528-30 i 1532 trzyma on miecz w prawej łapie.

Za panowania Zygmunta Starego działały mennice w Krakowie, Toruniu, Wilnie, Elblągu i Gdańsku. Przydomek władcy wiązał się nie tyle z utrwalonym na monetach sędziwym wiekiem, co przede wszystkim z faktem, że od 1529 r. rządził on równolegle z koronowanym w tym roku synem. Dane mu było żyć do 1 kwietnia 1548 r.

4 komentarze:

Leandro pisze...

Greetings from Argentina, I think I have a 1/2 grosz coin from Zygmunda I, with "Litvan..." script and eagle on obverse, and knight on a horse on reverse- I could not find a coin with the same characteristics (in terms of medieval similarities), so maybe you could contact me to extend me some katalog informatin, or I could send you a picture.

Thanks!!!

Anonimowy pisze...

Hello!the coin you meant is the Sigismund III VASA a grosz coin from Lithuania, when he was a duke of Lithuania. In my opinion you desribe exactly that one. Please, ahve a look http://www.zbior.com/Polska/Zygmunt%20III%20Waza%20%281587-1632%29/Monety%20Litewskie/Grosze%20Litewskie/index.html or here http://numimarket.pl/towar?id=GROSZ_LITEWSKI_ZYGMUNT_III_WAZA_1609___-_NUM1045_53061

Aleksander pisze...

mój syn znalazł Trojaka z 1538 roku jak i gdzie go dokładnie zidentyfikować

SirBadFate pisze...

Cześć aleksander zidentyfikują Ci go poprawnie chłopaki z forum tpzn.pl